Werkgroep Inhoudelijke ontsluiting en Classificatie - 14 maart 2024

Vier maanden na de eerste samenkomst zagen de leden van de werkgroep Inhoudelijke ontsluiting en Classificatie elkaar eindelijk ‘live’ terug. Dat wil echter niet zeggen dat ze al die tijd hebben stilgezeten! Dankzij hun afstandswerk konden beide subwerkgroepen bij dit overleg al mooie resultaten voorleggen. Maar er werd ook ruim de tijd genomen om dieper in te gaan op enkele keuzes en de voorstellen nog verder bij te schaven.

Verouderd en schurend taalgebruik

De eerste werkgroep vatte de voorbije maanden de koe bij de horens en ging op zoek naar schurend en verouderd taalgebruik, zowel in de terminologie van de onderwerpen als in enkele uitgekozen ZIZO-rubrieken. Zo werd beslist om enkele rubrieken uit de ZIZO Volwassenen om te vormen. De geschiedenisrubriek Oude culturen - Traditionele volken zal voortaan door het leven gaan onder de naam Oude culturen. Titels uit de plankrubriek Traditionele volken zullen een nieuw plaatsje vinden in andere rubrieken, zoals Geschiedenis, Kunst of Samenleving.

Voor een zinvolle opdeling komen er onder Samenleving twee nieuwe rugrubrieken bij: Samenleving > Samenleving > Nomadische cultuur (SASANC) en Samenleving > Sociale wetenschappen > Antropologie (SASWAN). Binnen de Oude culturen zal de plankrubriek Precolumbiaanse culturen de nieuwe benaming Oud-Amerikaanse culturen krijgen. Bij de herschikking merkten we dat ook heel wat andere rubrieken nood hebben aan aanpassingen. Denk maar aan de benaming ‘Vrouwenkwalen’, die al lang een doorn in het oog van heel wat vrouwelijke én mannelijke bibmedewerkers is. Deze subwerkgroep zal de komende maanden dus zeker aan de slag blijven.

Niet alleen de rubrieken, maar ook heel wat onderwerpen hebben na al die jaren nood aan een make-over. Zo zullen titels bv. niet meer ontsloten worden via Inheemse volken, maar wel via het onderwerp Oorspronkelijke bewoners [+ plaatsbepaling]. Andere termen zullen helemaal niet meer gebruikt worden, bv. Pygmeeën, Pygmeeënmuziek... Net als bij het herschikken van de ZIZO-rubrieken, blijven bij de onderwerpen nieuwe taken naar boven komen. En ook bij de genres is er ruimte voor verbetering. Zo lijken bibliotheekgebruikers zich steeds vaker te storen aan de termen Chicklit en Vrouwenliteratuur. Genoeg werk aan de winkel dus!

Veel verandering op til? Dat klopt. We zorgen ervoor dat over wijzigingen altijd tijdig gecommuniceerd wordt, zeker als ze invloed hebben op plaatsing of etikettering. Dat zal gebeuren via de nieuwsbrief of een nieuwsbericht op deze Open Vlacc-website. Het totale aantal boeken in de oude ZIZO-rubriek 'Traditionele volken' is in de meeste bibliotheken niet zo groot. De werklast voor het heretiketteren valt dus best mee. Van de wijzigingen in de trefwoorden zal je als individuele bibliotheekmedewerker of -gebruiker niet veel merken. Dit heeft vooral gevolgen voor catalografen die invoeren in de Open Vlacc.

Bij het doorzoeken van de titels met bovenstaande onderwerpen valt op dat er in veel bibliotheken nog heel wat verouderde materialen in open kast zitten, die mogelijk niet meer relevant zijn voor de collectie. Hierbij dus een warme oproep aan alle bibliotheken om bij het verplaatsen van materialen ook even door de collectie te grasduinen en indien nodig te wieden.

Gelede onderwerpen

Met het oog op het nieuwe invoersysteem van de Open Vlacc heeft de tweede subwerkgroep de voorbije maanden de gelede onderwerpen onder de loep genomen. De deelnemers doken in de catalografie om te bekijken welke problemen er opduiken als gelede onderwerpen uiteengehaald worden. Alternatieven zoals een andere manier van samenstellen lijken geen oplossing te bieden. Zo zou het vervangen van onderwerpen zoals Keramiek ; Griekenland ; oudheid door Keramiek in de oudheid in Griekenland zorgen voor een even groot aantal unieke onderwerpen, wat we net proberen vermijden.

Prioriteit blijft natuurlijk altijd: krijgt de gebruiker kwalitatieve zoekresultaten in de catalogus? Momenteel plant het Open Vlacc-team hierover een klein testproject, waarbij we via de testcatalogus nagaan wat de impact is op de zoekopties van de gebruiker. En ook hier geldt: lenteschoonmaak in collecties kan al wonderen doen. Die boeken over Kinderopvang ; adressen uit 1999 en Internet; adressen uit 2000 zullen vermoedelijk toch niet meer zo bruikbaar zijn voor het brede publiek.

Eengemaakte genres en toekomstige prioriteiten

Ook de medewerkers van het Bibliografisch Centrum zaten niet stil. Zij gingen aan de slag met de (langverwachte) eengemaakte genrelijst voor games en spelmaterialen. Op enkele details na, staat de lijst op punt. De enige knoop die nog doorgehakt moet worden: is het nu Spellen of toch Spelen…?

Om het overleg af te sluiten, vroegen we alle leden van de werkgroep om hun prioriteiten-top drie vast te leggen. Het ziet ernaar uit dat we met onze volgende subwerkgroep in de hervorming van ZIZO Jeugd zullen duiken!

Wie graag van alle details van dit werkgroepoverleg op de hoogte is, kan ze lezen in het verslag.