Hoofdlettergebruik per taal
Vlacc regelgeving

 

1    Hoofdlettergebruik Nederlands en Engels 1

2    Hoofdlettergebruik Frans en Spaans 7

3    Hoofdlettergebruik Duits 11

4    Bronnen per taal 15

 

 

1      Hoofdlettergebruik Nederlands en Engels

 

 

Nederlands

Engels

Eerste letter van een zin of titel

Hoofdletter

De avonden

 

Als het eerste woord een afkorting met een apostrof is dan krijgt het woord dat volgt op de afkorting een inleidende hoofdletter.

’t Regent vaker in de herfst.

 

Als de zin of titel begint met een getal, dan krijgt het daaropvolgende woord geen hoofdletter.
200 diatips

 

Hoofdletter
Directory of music libraries






Als de zin of titel begint met een getal, dan krijgt het daaropvolgende woord geen hoofdletter.
2 or more

Eerste letter van een alternatieve titel
(titel ingeleid door “of” of “or”)

Hoofdletter

Erik, of Het klein insektenboek

Hoofdletter
Pamela, or Virtue rewarded

Geciteerde titel

 

Hoofdletter voor het eerste woord

In 1992 schreef Ron Langenus De verdwijning.

 

Hoofdletter eerste letter van geciteerde titel

Index To The Times

Zelfstandige naamwoorden

 

Kleine letter
Drie mooie dagen

Kleine letter

Three days

Persoonsnamen

(naam en voornaam)

Officiële, gekende of meest gebruikte schrijfwijze

 

Officiële, gekende of meest gebruikte schrijfwijze

Bijnamen

Hoofdletters, behalve de lidwoorden
Karel de Grote
Pepijn de Korte

Hoofdletters, behalve de lidwoorden
Charles the Fifth

Enkelvoudige geografische namen

 

Hoofdletter
België

Hoofdletter
Belgium

Samengestelde geografische namen

Hoofdletter
Leidseplein

 

Uitzondering: wanneer de geografische naam niet meer als zodanig fungeert.
moezelwijn

Hoofdletter voor elke woord in de samenstelling

Niagara Falls

San Francisco

 

Dit geldt ook voor districten, lokale plaatsen en geografische indelingen.

Northern Hemisphere

Far East

South Carolina

Lakee District

 

Afleidingen van geografische namen

 

Behouden de spelling van het grondwoord (hoofdletters, spaties, koppeltekens)

West-Vlaamse
New Yorker

Groot-Antwerpenaar

 

Uitzondering: wanneer de geografische naam niet meer als zodanig fungeert.
amsterdammertje

Hoofdletter voor elk woord in de samenstelling

South African

Windstreken

 

Kleine letter

Uitzondering: afkortingen en eigennamen

De wind komt uit het noorden.

Het botert niet altijd tussen Rusland en het Westen.

Zuid-Korea

N.O.

Kleine letter

south

Eigennamen gebruikt als soortnaam

 

Kleine letter
een colbert
macadam

Kleine letter

1000 watt

Van eigennamen afgeleide adjectieven,  niet zelfstandig gebruikt

 

Hoofdletter voor geografische adjectieven en adjectieven gebruikt in letterlijke zin.

Kleine letter voor de andere.

Engelse en Japanse taal

een katholieke missie

de Katholieke kerk

het Homerische epos

een homerische discussie

 

Hoofdletter voor geografische adjectieven en adjectieven gebruikt in letterlijke zin.

a Catholic priest

 

Kleine letter voor figuurlijk en ander gebruik

French and Japanese language

indian ink

brussels sprouts

a French organization (met de Franse slag)

french fries

Van eigennamen afgeleide adjectieven, wel zelfstandig gebruikt

 

Hoofdletter voor geografische adjectieven.

Kleine letter voor de andere.

het Duits

een benedictijn

Hoofdletter

a German

a Jesuit

Talen en dialecten

 

Hoofdletter
Frans

Hoofdletter
French

Dagen en maanden

 

Kleine letter

maandag

maart

Hoofdletter

Monday

March

Historische gebeurtenissen en feestdagen

 

Hoofdletter

Guldensporenslag

Kerstmis

Moederdag

Kleine letter voor de afgeleide soortnamen:

paaszondag

kerstboom

Hoofdletter

Christmas

Halloween

V-Day

Titels en waardigheden

 

Kleine letter

graaf van Vlaanderen

 

Hoofdletter, indien voorafgaand aan de naam.  Anders kleine letter

Earl Spencer

Bishop Fisher

John Kaye, bishop of London

 

Dit geldt ook voor burgerlijke titels

 

President Bush

Prime Minister Blair

Beleefdheidstermen

 

Hoofdletter

De Heer

Mevrouw

Hoofdletter, als ze alleen gebruikt worden

Sir

Miss

Mrs.

 

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen Sir als adellijke titel en sir als aansprekingstitel

Sir Harold Wilson

Can I help you, sir?

 

Generieke termen van koninklijke of prinselijke waardigheden

 

Kleine letter

koningin Fabiola

paus Leo XIII

Hoofdletter, indien voorafgaand aan een naam

Queen Victoria

Prince Albert

Victoria, queen of England

 

Honorifieke termen, alleenstaand gebruikt of voorafgaand aan de generieke term

Hoofdletter

Z.H. de Paus

Hoofdletter

Her Majesty the Queen

Afgekorte voorgaande titels

 

Hoofdletter

Dr. Jansens

Hoofdletter

Rev. Smith

Persoonlijke voornaamwoorden

 

Kleine letter

ik

Kleine letter, behalve I

you

I

Corporaties

 

Hoofdletter voor het eerste woord en alle bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden

Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

Hoofdletter voor het eerste woord en alle bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden

Her Majesty’s Stationary Office

The White Stripes

Culturele, maatschappelijke en religieuze stromingen en tijdperken

 

Kleine letter

socialisme

christendom

renaissance

Kleine letter

liberalism

 

Aanhangers van stromingen

 

Kleine letter

socialisten

rooms-katholieken

 

Kleine letter voor culturele stromingen

Hoofdletter voor religieuze stromingen

conservative

Buddhist

Roman Catholic

 

 


2      Hoofdlettergebruik Frans en Spaans

 

 

Frans

Spaans

Eerste letter van een zin of titel

Hoofdletter
Il faut manger

Als de zin of titel begint met een getal, dan krijgt het daaropvolgende woord geen hoofdletter.
2 ou 3 choses que je sais d’elle

Hoofdletter
Hoy no iré.  Mañana puede que sí.

 

Als de zin of titel begint met een getal, dan krijgt het daaropvolgende woord geen hoofdletter.
450 ejercicios gramaticale

Eerste letter van een alternatieve titel
(titel ingeleid door “ou”, of “o”)

Hoofdletter

L'abbé de Choisy, ou L'ingénu libertin

 

Hoofdletter

Doña Rosita la solterea, o El lengauaje de las flores
Emilio, o De la educación

Eerste letter van een geciteerde titel

 

Hoofdletter
Un extrait du Vacances dans le coma.

 

Hoofdletter

Su primer libro Los días enmascarados, se publicó en 1954

Zelfstandige naamwoorden

Kleine letter

Behalve “Eglise” en “Etat” als instelling

Kleine letter

Behalve “Iglesia” als instelling

Persoonsnamen

(naam en voornaam)

Officiële, gekende of meest gebruikte schrijfwijze

 

Officiële, gekende of meest gebruikte schrijfwijze

Bijnamen

Hoofdletter, behalve de lidwoorden
le Roi Soleil

 

Hoofdletter, behalve de lidwoorden

Alfonso el Sabio
Isabel la Católica

 

Enkelvoudige geografische namen

 

Hoofdletter

La Belgique

Hoofdletter

México

España

Samengestelde geografische namen

 

Hoofdletter, tenzij het eerste deel een geografisch generieke term is

la mer du Nord
Hautes-Alpes
Pays-Bas
Forêt-Noire
mont Blanc
océan Pacifique

Hoofdletter

Sierra Nevada
Rió de la Plata

 

Geografische namen samengesteld met een adjectief van landen, volkeren en windstreken

Hoofdletter, behalve het adjectief

Indo-Chine française

Hoofdletter, behalve het adjectief

Irlanda del Norte

la Italia meridional

Europa latina

Windstreken

 

Kleine letter, behalve gebruik in afkortingen en als eigennaam

L’Amérique méridionale

Vietnam du Sud

Corée du N.

Kleine lettter, behalve gebruik in afkortingen en als eigennaam

Norte (N)

Sur (S)

Noreste (NE)

El sur de Europe

el noreste de la ciudad

Oriente Medio

Cono Sur

Eigennamen gebruikt als soortnaam

 

Kleine letter


une bougie
un mécène

 

Kleine letter

Eres un quijote

mi padre era un donjuan

un zepelínn

el braille

un hidalgo

Van eigennamen afgeleide adjectieven,  niet zelfstandig gebruikt

 

Kleine letter

le peuple allemand

la foi luthérienne

 

Kleine letter

Espanola

El hombre homérico y virgiliano

un ciudadano español

 

Van eigennamen afgeleide adjectieven, wel zelfstandig gebruikt

 

Hoofdletter voor geografische adjectieven

un Allemand

 

Kleine letter voor de andere

un jésuite

 

Kleine letter

los franceses

los alemanes

un monasterio franciscano

Talen

 

Kleine letter

francais

 

Kleine letter

español

inglés

alemán

Dagen en maanden

 

Kleine letter

lundi

mars

 

Kleine letter

martes

mayo

abril

Feestdagen

 

Hoofdletter

Noël

Hoofdletter

la Navidad

Titels en waardigheden

 

Kleine letter

le comte de Villedieu

le prcureur général

Kleine letter

don Pablo

El ministro Vidal – soy licenciado en biología

 

Beleefdheidstermen alleen gebruikt

 

Hoofdletter

Madame

 

Kleine letter, behalve bij afkortingen

señora Martel

Sra. Martel

Generieke termen van Koninklijke of prinselijke waardigheden

 

Kleine letter

le prince Bernard

le roi

 

Kleine letter, behalve wanneer naar een concrete persoon verwezen wordt.

el rey es el jefe

el Rey de España

el Rey inaugurará la nueva bibliotheca

Honorifieke termen, alleenstaand gebruikt of voorafgaand an de generieke term

Hoofdletter

Son Excellence

Hoofdletter, indien voorafgegaan door “Su” of “Vuestia

Su Majestad

Afgekorte voorgaande titels

 

Hoofdletter

Cdt Weil

 

Hoofdletter

Dr. Fuentes

Dir. Ripstein

Lic. Buñuel

Persoonlijke voornaamwoorden

 

Kleine letter

tu

Kleine letter, behalve bij “Vd.”, “Vds”, “Ud.”, “Uds

le

Corporaties

 

Hoofdletter

het eerste woord en/of het eerste zelfstandige naamwoord + een eerste adjectief staand voor het eerste zelfstandige naamwoord of met dit verbonden

Vers l’Avenir

Etats-Unis

la Sublime Porte

le Grand-Orient

la Petite Bande

Musée d'art moderne et d'art contemporain (Nice)

Musée de la mode et du costume (Parijs)

Cercle royal des beaux-arts (Luik (stad))

 

Hoofdletter

het eerste woord en alle bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden

Consejo Superior de Investigaciones Cienfifica

Commision Permanenta de la Asociacion de Academicas de le Lengua Española

 

 

Culturele, maatschappelijke en religieuze stromingen

Kleine letter

libéralisme

Kleine letter

el liberalisme
el christianisme
el barroco

 

 

aanhangers van stromingen

 

Kleine letter

calvinistes

chrétien

Kleine letter

los católicos
los socialistas

 

 

 

 

3      Hoofdlettergebruik Duits

 

 

Duits

Eerste letter van een zin of titel

Hoofdletter

Das erste Wort

 

Uitzonderingen

Als het eerste woord een afkorting met apostrof, een weglatingsteken of een getal is.

… und gab keine Antwort

’s ist schade um sie

52 volle Wochen hat das Jahr.

Eerste letter van een alternatieve titel
(titel ingeleid door “oder”)

Hoofdletter

Sacher-Masoch, oder Die Selbstvernichtung

Eerste letter van een geciteerde titel

 

Hoofdletter

Brechts Kaukasischer Kreidekreis

Zelfstandige naamwoorden

 

Hoofdletter voor alle zelfstandige naamwoorden en voor alle woorden die zelfstandig gebruikt worden.


das In-Kraft-Treten

alles Kleingedruckte

(das) Lesen und (das) Schreiben

 

Woorden die hun zelfstandige status verloren hebben krijgen geen hoofdletter

 

Uns is angst und bange

Es nummt mich wunder

Persoonsnamen

(naam en voornaam)

Officiële, gekende of meest gebruikte schrijfwijze

 

Bijnamen

Hoofdletters, behalve de lidwoorden
der Alte Fritz

Katharina die Grosse

Heinrich der Achte

Enkelvoudige geografische namen

 

Hoofdletter


Deutschland

Belgien

Samengestelde geografische namen

Hoofdletter


Vereinigte Staaten von Amerika

Neu Lübbenau

Rotes Meer

Afleidingen van geografische namen

 

Hoofdletter

 

die Berliner Bevölkerung

der Schweizer Käse

Windstreken

 

Hoofdletter

Nord

Nord und Sud

Sudwest

Eigennamen gebruikt als soortnaam

 

Hoofdletter
ein Diesel

das Guinness

die Guillotine

Van eigennamen afgeleide adjectieven, niet zelfstandig gebruikt

 

Kleine letter

englischer Stoff

miet eulenspiegelhaftem Schalk

das ohmsche Gesetz

 

Uitzonderingen:

Afleidingen van geografische eigennamen op –er

die New Yorker Kunstszene

 

Van eigennamen afgeleide adjectieven die eindigen op –(i)sch krijgen een kleine letter, uitgezonderd wanneer de grondvorm van een persoonsnaam door een apostrof wordt verduidelijkt

die Darwin’sche Evolutionstheorie (maar, die darwinsche Evolutionstheorie)

die Grimm’schen Märchen (maar, die grimmschen Märchen)

Van eigennamen afgeleide adjectieven, wel zelfstandig gebruikt

Hoofdletter

der Maoist

der Kalvinist

vaste verbindingen van bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden

Kleine letter

der italienische Salat

die goldene Hochzeit
die höhere Mathematik
die künstliche Intelligenz

Talen

 

Hoofdletter
das Deutsch

das Niederändisch

Dagen en maanden

 

Hoofdletter

Montag

Dezember

 

Uitzondering:

Afgeleide bijwoorden die geen zelfstandig naamwoord zijn

Verbindingen van een weekdag en een tijdsaanduiding

dienstags (maar, der Dienstagabend)

Feestdagen

 

Hoofdletter

Neujahr

Titels en waardigheden

 

Hoofdletter

Titels, waardigheden, ambten, functies, historische gebeurtenissen en tijdperken, bijzondere kalenderdagen: adjectieven

der Heilige Vater

der Regierende Bürgemeister

der Internationale Frauentag

Beleefdheidstermen

 

Hoofdletter

Frau

Herr

Generieke termen van Koninklijke of prinselijke waardigheden

Hoofdletter

die Königliche Hoheit

Afgekorte voorgaande titels

 

Hoofdletter

Doktor der Medizin (Dr. med.)

Doktor der Philosophie (Dr. phil.)

Persoonlijke voornaamwoorden

 

Hoofdletter

Sie

Ihr

Seine

Eure

 

Kleine letter

du

ihr

dein

euer

sich

Corporaties

 

Hoofdletter, eerste woord en alle bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden

Deutscher Bundestag

Akademie für Alte Musik Berlin

Bibliographisches Institut

Hotel Vier Jahreszeiten

 

 


4      Bronnen per taal

4.1      Nederlands

Van Dale groot woordenboek van de Nederlandse taal / Ton den Boon en Dirk Geeraerts. - 14de herz. uitg. - Utrecht : Van Dale lexicografie, 2005. - 3 dl. + cd-rom

90-6648-427-6

 

Woordenlijst Nederlandse taal : officiële spelling 2005 / Nederlandse Taalunie

http://woordenlijst.org/

 

Taaladvies / Vlaamse Radio- en Televisieomroep

http://www.taaladvies.be

 

Taaladvies / Nederlandse Taalunie

http://taalunieversum.org/taal/advies/

4.2      Engels

Webster’s new encyclopedic dictionary. – Cologne : Könemann, 1994. – XIX, 1789 p. : ill.

0-9637056-0-1

 

Van Dale woordenboeken groot woordenboek Engels-Nederlands / W. Martin, G.A.J. Tops. – Utrecht : Van Dale Lexicografie, 1998. – XXIX, 1763 p.

90-6648-143-9

 

Hunter college reading and writing center : grammar and mechanics

Punctuation and Capitalization : capitalization

http://rwc.hunter.cuny.edu/reading-writing/on-line/capital.html

 

4.3      Frans

Usage des majuscules en français / Wikipedia

http://fr.wikipedia.org/wiki/De_l'usage_des_majuscules

 

4.4      Spaans

Real Academia Espagñola

http://www.rae.es/

 

4.5      Duits

Die deutsche Rechtschreibung : auf der Grundlage der neuen amtlichen Rechtschreiberegeln / herausgegeben von der Dudenredaktion. 23.,völlig neu bearbeitete und erweiterte Auflage. - Mannheim : Dudenverlag, 2004. - 1152 p.
(Duden ; 1)

ISBN 3-411-04013-0